Maar wat doet een Avant-Garde Imam eigenlijk ?

In het Stedelijk museum

Deze vraag krijg ik heel vaak toegeworpen. Ik kan er niet een eenduidig antwoord op geven. Wat doet een gewone imam eigenlijk ?

De verhalen die ik heb gehoord over de grootvader van mijn grootmoeder, een gevierde imam in Melillia, was dat hij het altijd druk had. Hij gaf les, sprak recht als rechter, schreef amuletten, schreef wetenschappelijke verhandelingen, was een halal slachter, community manager en hij reisde op zijn paard door heel de Magreb op zoek naar kennis. Vanzelfsprekend leidde hij ook het gebed op vrijdag in de Mezquitta Central. Ik weet niet of alle imams zo'n bruisend leven leiden als de opa van mijn oma heeft gedaan, maar het valt voor mij niet mee om in de schaduw te staan van mijn voorvader.

 De moskee van mijn overgrootopa: Mesquitta Central

    

Omdat ik als vrouw eignlijk geen imam mag zijn volgens de strenge regels van de dogma's binnen de islam heb ik lang geworsteld hoe ik mijn roeping moet vorm geven. Ik wilde niet alleen een imam voor vrouwen zijn. Een imam ben je voor de hele gemeenschap. Ik vond niet dat ik moest discrimineren naar geslacht. De andere optie was om dan maar een 'gewone' imam te zijn en zowel mannen als vrouwen te leiden zoals Amina Wadud al jaren doet. Naast dat dit omstreden is in de reguliere islam heb ik er ook persoonlijke bedenkingen bij. In tegenstelling tot Wadud ben ik opgegroeid in de islam en heb ik de segregatie ook als iets prettigs ervaren. Het islamitische gebed is niet zoals in een kerk. Het is intiem en lichamelijk. Je bid voet tegen voet, zij aan zij. De ander komt in je personal space. Ik wil dat eigenlijk niet met een vreemde man delen.

Het is zoals de gescheiden toiletten. Daar ben ik ook voor. Het is fijn om op bepaalde momenten onder vrouwen te zijn. Ik snap dus als geen ander dat het gemixt bidden met mannen voor mij geen optie is. 

Wat blijft er dan over ?

Ik heb een jaar lang een online moskee gerund. Wekelijks gaf ik hier een preek over allerlei onderwerpen. Ik was dus een online imam. Na een jaar kapte ik ermee. Het voelde artificieel, ik kon mijn creativiteit als kunstenaar er niet in kwijt en ik miste het persoonlijk contact dat een echte imam wel heeft met andere mensen.

Avant-Garde Imam.

Langzaamaan daagde het tot me. Ik was een Avant-Garde Imam. Het is een woordspel, want de Avant-Garde waren de voorgangers, degenen die voorop liepen tijdens een oorlog. Later is deze term gebruikt voor de vooroplopende kunstenaars aan het begin van deze eeuw die de kunst compleet wilden vernieuwen. Ik wil de islam niet vernieuwen. Wat ik wel wil is er een kunstzinnige, oprechte en authentieke bijdrage aan geven. 

Ik vond het arrogant van mezelf dat ik en andere imams namens Allah praten. Wie ben ik wel niet ? Ik besloot Allah drie maanden lang te zoeken. Ik belandde in een mystieke realiteit waarin alles wat ik meemaakte een boodschap kon zijn van Allah. Vrij snel begonnen de boodschappen binnen te stromen. Ik zocht en ik vond, maar altijd subtiel. Er kwam geen engel binnenvliegen. Aan het einde van mijn zoektocht kon ik niets hard bewijzen, maar ik werd alert, er was meer tussen hemel en aarde. Het voelde alsof ik tegen de muren van een matrix aanklopte.  Ook voelde ik me heel bescheiden en klein worden na dit avontuur. 

Het resultaat van mijn zoektocht werd geëxposeerd in AKI Electrique. De expositie ging over de onbekende vreemdeling. In mijn geval was die onbekende Allah, die ik uiteindelijk ervaarde in de matrix, de goddelijke ratio van mijn eigen lichaam. God heeft ons gemaakt naar zijn evenbeeld, dus wie naar God zoekt komt God onvermijdelijk tegen in zichzelf.  

Pelgrim naar Parijs

Ik ontdekte dat ik als imam niet zomaar op vakantie wilde of kon gaan. Mijn vakanties transformeerden onbedoeld tot pelgrimages. En dat deed ik dus toen ik deze zomervakantie naar Parijs ging. Het was toevallig gedurende de heilige hadj maand. Aan het einde van de pelgrimstocht had ik 500 euro ingezameld aan liefde voor de allerarmste meisjes van de wereld. Ook had ik Parijse vrienden voor het leven gemaakt. 

Community work

Veel van het werk dat ik doe is buiten het publieke oog. Ik schrijf brieven naar mensen over de hele wereld. Zo heb ik met de Ambassade van Yemen gesproken en ben op dit moment bezig een interview voor te bereiden met de ambassadrice om te achterhalen hoe wij het lijdende volk daar het best kunnen helpen. 

Ook sta ik jongeren bij. Zo kwam er een Marokkaanse jongen op mijn pad die in de gevangenis zat. Een hele slimme en sympathieke jongen die foute keuzes heeft gemaakt. Ik adviseerde zijn moeder om hun lokale imam een brief te laten schrijven aan de rechter. De imam kende de jongen goed en had een goed woordje voor hem kunnen schrijven, zodat hij een kans krijgt om door te kunnen studeren binnen de gevangenismuren. De imam reageerde afwijzend. Hij had het te druk met extra werk, omdat hij als imam niet genoeg verdiende om te kunnen leven. Als hij thuis kwam had hij net genoeg tijd om te bidden. De brief van de imam is er dus nooit van gekomen. Na een gesprek met de ouders bleek dat deze moeite hadden om hun zoon in de gevangenis te bezoeken. De vader was zelfs nooit zijn zoon komen opzoeken. De schaamte was te groot.  Na een gesprek met beide ouders herinnerde ik hen aan de bijbelse verloren zoon. Als vader moet je er voor je kind zijn, vooral als het een jongen is. Je bent als vader zijn eerste rolmodel en leraar. Juist in de moeilijke tijden moet je er zijn voor je kind. Na dit gesprek besloot zijn vader zijn zoon toch te bezoeken. Hij had het heel moeilijk, maar was gelukkig dat hij er voor zijn zoon heeft kunnen zijn.

De Avantgardeimam stapt dus in waar de reguliere imam steekjes laat liggen. De mannen kunnen het niet alleen. Dat is denk ik mijn boodschap. Er is een plek voor de vrouw in de Islam, maar die moeten wij vrouwen wel herkennen, want als wij het niet doen, doet niemand het.

Wa Allahu a3lam
En het is Allah die Weet


Veel liefs,

Salima el Musalima

salimatova@gmail.com